Klein maar fijn...

Op het ogenblik zijn in Museum Het Voorhuis schaalmodellen te bewonderen van een boerderij uit Brandwijk, waar de koeien op de waterzolder staan, een wipwatermolen waarin men alle radertjes en tandwieltjes in werking kunt zien, en de kerk uit Wijngaarden, waarin de kerkdienst net afgelopen is en de kerk inmiddels leeg is. Ik kan uren kijken naar deze drie bijzondere objecten, de kleinste details zijn nagemaakt, en elke keer zie je weer andere elementen aan en in deze gebouwen. De komende twee zaterdagen, 17 en 24 november, en op dinsdagmiddag 20 november zijn de schaalmodellen nog te zien in Het Voorhuis. In de maand december wordt het museum weer omgetoverd in Kerstsfeer. U bent van harte welkom....!

Pareltjes...

We komen nog even terug op de viering en jubileumrondrit van het 35 jarig bestaan van de Historische Vereniging Binnenwaard. Wat zijn er toch nog veel pareltjes te vinden in de dorpen van de Alblasserwaard wat betreft het leven en wonen van vroeger. Zelf was ik in dit pand in Ottoland, waar de tijd echt heeft stilgestaan. In de woonkeuken, onder de schouw, zaten naast de stookplaat nog de originele tegeltjes uit lang vervlogen tijden. Ook de broodoven is nog aanwezig maar wordt niet meer gebruikt. In de stal zou je zo de koeien nog tussen de staken, boven de groep, kunnen neerzetten met op de achtergrond nog de originele stalramen. Buiten aan de wetering is nog een stoephok of boenhok aanwezig. Hier werd vroeger de was gedaan, de klompen geschuurd en alle melkspullen geboend. Die melkkar met melkbussen op het erf is ook nog origineel. Je kijkt hier je ogen uit, in elk hoekje van deze boerderij en stal staat, ligt of hangt wel iets dat herinneringen oproept. En dit is nog maar één pand in de Waard... ben zeer benieuwd hoe de andere pareltjes in ons werkgebied eruit zien. Kan niet wachten tot ons 36 jarig jubileum... (grapje hoor).

Erfgoed...

Wat een geweldige dag was het gisteren in Het Voorhuis. Ons 35 jarig jubileum werd gevierd met de oplevering van het gebouw waarin de kuiperij wordt gerealiseerd. En er was de jubileumtoer door de Binnenwaard. Er was in elk dorp één pand te bezichtigen dat culturele waarden bezat. En wat je dan allemaal tegenkomt... zelfs ik wist niet dat er nog zoveel bijzondere objecten te bewonderen zijn in het werkgebied van de Historische Vereniging Binnenwaard.  Op de foto een impressie van een klein boerderijtje dat in Brandwijk langs de Boezemkade voorbij de Donk staat. In de volksmond wordt dit pand aangeduid als " het broekse boertje " . Tot de jaren ‘60 van de vorige eeuw was het nog bewoond en werd hier nog geboerd, zonder gas, licht en water, en dat is er nu nog niet. Het pand is nu eigendom van Staatsbosbeheer en wordt door een vrijwilliger in stand gehouden. Toen ik gisteren dit pand bezocht was er toevallig ook een schoonzoon van de laatste bewoner aanwezig. De verhalen die hij vertelde zouden eigenlijk op papier gezet moeten worden. Zo werd de melk in melkbussen met de hit... een klein paard... via de boezemkade naar de Donk gebracht, om daar opgehaald te worden voor de melkfabriek. De lege melkbussen werden met drinkwater gevuld en gingen mee terug naar het boerderijtje. In de herfst en winter was dat best moeilijk... de kade was dan glad en modderig. In de stal van het boerderijtje konden 6 koeien staan en dat was voor de boer een heel bezit. Wat een verschil met nu. En wat is het toch belangrijk dat dit bewaard blijft voor de toekomst !

Jubileumtoer...

De Historische Vereniging Binnenwaard bestaat op 24 oktober a.s  35 jaar.  Dit vieren wij met de jubileumtoer a.s zaterdag 27 oktober door het werkgebied van de HVB. Hierin richten wij de schijnwerpers op verschillende panden die soms minder bekend, maar zeer de moeite waard zijn. De opengestelde panden worden aangegeven met de Nederlandse vlag, andere panden worden aangeduid met een bezem. Deze panden worden beschreven in ons kwartaalblad, die u bij een opengesteld pand gratis ontvangt, tesamen met twee consumptiebonnen die u die dag in Museum Het Voorhuis in kunt leveren voor gratis koffie met wat lekkers. De toer duurt van 11.00 uur tot  16.00 uur en geldt ook voor niet-leden van de HVB. Iedereen mag dus mee doen...!

Hoewel het niet in ons kwartaalblad en de nieuwsbrief staat aangegeven kunt u ook in Goudriaan starten met deze toer, panden bekijken en één pand bezoeken, en wel het Diepvrieshuisje... Heeft u zich altijd al afgevraagd wat er zich in dit huisje bevindt, en waar het voor dient, dan kunt u dat a.s zaterdag 27 oktober te weten komen bij een rondleiding. 

De streek in beeld...

Vanmorgen is de nieuwe expositie " de streek in beeld " in Museum Het Voorhuis officieel geopend. De expositie bestaat uit schilderwerken van Rook van Vuuren, geboren en getogen in Brandwijk. Een zoon en een dochter van de inmiddels overleden van Vuuren verrichtten de opening.  Rook van Vuuren schilderde vaak in opdracht. Bekend zijn de door hem beschilderde melkbussen... kolenkitten... flessen... kruiken... dienbladen... kopjes en andere gebruiksvoorwerpen, die vaak met verjaardagen, jubilea en bruiloften geschonken werden, waar vaak het ouderlijk huis op vereeuwigd was... Ook heeft hij veel schilderijen van dorpsgezichten gemaakt, van huizen en boerderijen die nu allang afgebroken zijn. Veel van zijn werk is nu dus te zien in Museum Het Voorhuis te Bleskensgraaf.

De expositie is te zien tot en met 26 januari 2019.

Polderkast...

In de middenkamer van Het Voorhuis staat deze kast, met een belangrijke inhoud voor ons nageslacht. De vele ordners bevatten rouw- trouw- en geboortekaartjes van inwoners uit de Binnenwaard. Deze zijn vooral belangrijk voor diegenen die hun stamboom uit willen zoeken. Tijdens de openingstijden van het museum worden de ordners regelmatig ingekeken en documenten gekopieerd. Inmiddels is dit archief door een vrijwilligster gedigitaliseerd, en dus ook te vinden en in te kijken op de website van de Historische Vereniging Binnenwaard. De kast is een verhaal op zich... zijn oorsprong ligt in Goudriaan. Hij stond in de raadkamer, een door de Gemeente Goudriaan gehuurde ruimte boven het Goudriaanse café, waar men raadsvergaderingen hield. Ook het polderbestuur hield hier zijn vergaderingen, en omdat in die dagen de administraties van beide besturen nog niet zo heel uitgebreid was, deelde men deze kast. Zoals op de voorkant te lezen is was de ene helft voor de Gemeente Goudriaan en de andere helft voor het Polderbestuur. Wellicht staat deze kast op heel veel foto’s van Goudriaanse bruiden want in deze ruimte werden ook de huwelijken gesloten. Men moest wel een trap op die aan de buitenkant van het café zat, niet zo als nu aan de boezemzijde maar aan de voorkant. Het is wel eens voorgevallen dat de wind de rok van een bruid omhoog blies... over haar hoofd vloog... en de bruid in haar onderbroek stond... In 1965 kreeg Goudriaan, als laatste Gemeente in Nederland,  een eigen gemeentehuis en verhuisde de kast naar de Historische Vereniging Binnenwaard. 

 

Zijdjes....

Zijdjes zijn lapjes stof met daarop met zijde geborduurde afbeeldingen van vooral vlinders, bloemen, elfjes en vlaggen. Deze zijdjes zaten in de jaren ‘30 bij de TURMAC sigaretten, een tabaksfabriek uit Zevenaar. Ze werden fanatiek verzameld, net als tegenwoordig bijvoorbeeld de voetbalplaatjes. TURMAC ( Turkish Macedonian Tobacco Company ) was één van de eerste bedrijven in Nederland die zijn producten ging promoten door het weggeven van presentjes. De zijdjes waren heel populair... iedereen verzamelde ze. Daarom zijn er ook zo veel bewaard gebleven, en worden ze nog steeds doorgegeven aan volgende generaties. In 1930 gaf TURMAC drie verzamelalbums uit... helaas zijn ze nooit vol geraakt omdat de regering in de gewijzigde tabakswet van 1934 regelde dat er geen reclamematerialen bij tabaksartikelen meer geleverd mochten worden. In Museum Het Voorhuis is de expositie " Gouden herinneringen in poëziealbum en sieraad " verlengd tot 3 september 2018. Er was zoveel aanbod van poëzie-albums dat er vanaf vorige week nieuwe albums in de vitrines liggen. Ook de zijdjes werden vroeger in poëzie-albums geplakt in plaats van poëzie plaatjes, daarom liggen er ook diverse zijdjes op een tafel om te komen bewonderen.

Kuiperij...

Op het ogenblik wordt er door vrijwilligers volop geklust bij Museum Het Voorhuis. Er wordt een schuur gebouwd waarin straks een echte oude kuiperij geïnstalleerd wordt, geschonken door de erven van " kuiper " van Engelen uit Molenaarsgraaf. Een kuiperij is een werkplaats waar door de kuiper vaten, tonnen en kuipen gemaakt worden. Vroeger werden kuipen en vaten vooral gebruikt voor het bewaren van vloeibaar voedsel, denk aan bier en wijn. Ook gebruiksvoorwerpen zoals de wasmachine, die bestond uit een houten kuip, en kaasvaten werden door de kuiper gemaakt. Het is de bedoeling dat "onze" kuiperij vanaf oktober echt in werking te zien is. Inmiddels zitten de heipalen van de te bouwen schuur in de grond, en is het beton voor de vloer gestort. En dit alles met een minimaal budget, geschonken materialen en vrijwilligers die hun vrije uren opofferen om dit te realiseren. De officiële opening van de kuiperij staat gepland op zaterdag 27 oktober. U bent dan van harte welkom in Museum Het Voorhuis.

 

Terugblik...



Het was gisteren een gezellige boel bij Museum Het Voorhuis... De Museumweek werd afgesloten met een dag vol leuke activiteiten voor jong en oud. Natuurlijk was er onze vertrouwde brocantekraam, waar overtollige spullen uit ons museumdepot te koop werden aangeboden. De oude voorwerpen gingen als warme broodjes over de toonbank.  De vele oude en nieuwe stoommachientjes die soms werkend te zien waren, werden door jong en oud bewonderd. Diverse bezoekers waagden zich aan het zagen met een oude trekzaag terwijl bezoekers op het gezellige buitenterras toekeken. Kinderen konden een vishengel maken uit grootvaderstijd... Eerst werd er een sliet geschild, waaraan een touw werd gebonden. De dobber werd gemaakt van een kurk met een kippenveer en ijzeren moeren dienden als loodjes. Alleen de palinghaak was van deze tijd... En er werd daarna zowaar ook nog een vis gevangen op de stoep voor Het Voorhuis. De allerjongste bezoekers konden met een eigengemaakt apparaat bellenblazen. Het thema van dit jaar was " het echte goud ", maar het echte goud van deze zaterdag voor mij was de zon, die de hele dag ons evenement glans gaf...

Het Echte Goud...!

Deze week is het Nationale Museumweek, met als motto " Het Echte Goud ". Voor de meeste musea is het echte goud de inzet van de vele vrijwilligers. Museum Het Voorhuis is daarom deze week een aantal middagen geopend, zodat u een aantal vrijwilligers aan het werk kunt zien.  Op dinsdagmiddag 10 april kunt u de "de mannen van de Kuiperij" aan het werk zien... is er een soort theekransje... en kunt u fotoboeken bekijken van enkele dorpen in de Binnenwaard.  Woensdagmiddag 11 april kunt u de koperpoetssters van Het Voorhuis bezig zien met poetsen. Ook kun u zien hoe de geschonken voorwerpen beoordeeld en geregistreerd worden.  Op donderdagmiddag 12 april  zijn de dames van de textielcommissie aanwezig om uitleg te geven over de registratie van oud textiel en wordt er door door vrijwilligers gewerkt aan het historisch- en verenigingsarchief.  Vrijdagmiddag 13 april ligt dit verenigingsarchief ter inzage. Al deze middagen bent u dus welkom vanaf 14.00 uur tot 16.30 uur.  Op zaterdag 14 april is het Museum al om 10.00 uur geopend. De brocantekraam is weer aanwezig, waar u spullen uit groot-moederstijd kunt kopen... is er een wedstrijd bomen zagen met de trekzaag... zijn er stoommachientjes te bewonderen... kunnen kinderen een hengel maken om daarmee een vis proberen te vangen... en kunt u op het gezellige terras koffie en thee drinken. En natuurlijk is op al deze dagen de tentoonstelling " Gouden herinneringen in Poëziealbum en Sieraad " te bewonderen. 

Erfhuis...

De zomertijd is inmiddels weer ingegaan... Ik vroeg me af of er vroeger ook al zomertijd was, want volgens mij stond men op als de zon op kwam, en ging je gelijk met de kippen op stok, als de zon dus onderging. Nou, in 1919 had men wel zomertijd volgens onderstaande advertentie in de Gorcumse Courant. De advertentie kondigt een Erfhuis aan in Molenaarsgraaf. Een Erfhuis, ook wel Boelhuis genoemd, was een openbare verkoping van de inboedel van een boerderij of woonhuis. Meestal op verzoek van de eigenaar of een schuldeiser, onder toezicht van een notaris of deurwaarder. Dit systeem van verkopen werd al eeuwenlang toegepast en was best wel ingewikkeld. Bijvoorbeeld: een koe werd ingezet op 800 gulden, men begon te bieden 820-850-875-900- enzovoorts totdat op 1000 de hoogste prijs blijft hangen. Diegene die de hoogste biedprijs heeft geboden, kreeg strijkgeld, zeg maar 25 gulden. Daarna begon het afmijnen. Dat betekent dat wie op een gegeven ogenblik “mijn” riep, de biedprijs (1000 gulden) + het strijkgeld (25 gulden) + de mijnprijs moest betalen. De kunst was dus om bij een zo laag mogelijk bedrag ”mijn” te roepen. Dus liever bij 100 gulden dan bij 200 gulden. Als er niemand “mijn” riep, ging de koe naar de hoogste bieder, die dan zijn eigen strijkgeld moest betalen en dat dus in zijn eigen zak hield. Dat heette spottend “ een vuil hemd verschonen”. Het bieden en mijnen werd geregeld door de afslager, dat was toen echt een soort beroep. Hij vroeg als beloning meestal 1 gulden van het strijkgeld, dat door de koper betaald moest worden. Eigenlijk was het maar een zenuwslopend gedoe, maar het was toen wel een hele belevenis. Het hele dorp en omgeving kwam erop af. De meesten uit nieuwsgierigheid, denk ik...             Als u toevallig nog goederen in bezit heeft die in de advertentie genoemd worden kunt u die altijd bij Museum Het Voorhuis af geven...wij willen ze graag hebben. Behalve die koeien dan... daar hebben wij geen plaats voor...

Postkade...

Mevr. Anneke Bode schrijft regelmatig leuke stukjes voor de site “ Streekgeschiedenis Alblasserwaard “.... Dit verhaal over de Postkade kwam deze week langs... 

Op de foto van het schilderij staat waarschijnlijk een postkoets die ooit over de Postkade gereden heeft... Deze postkoets staat namelijk voor de Oude Tolpoort in Gorinchem....

Timmerman....

In de Buitenschuur van Museum Het Voorhuis ligt, staat en hangt veel gereedschap uit vroeger tijd. Boerenhandwerk, zoals houten  stekeltrekkers en gierscheppen... maar ook veel handwerk dat de timmerman vroeger gebruikte. Een groot gedeelte is aan Museum Het Voorhuis geschonken door de familie van de Ottolandse timmerman Nijs van Gent. Zijn eigen gemaakte timmermanskist met gereedschap staat daarom nu te pronken in onze Buitenschuur. Het meeste gereedschap is nog in goede staat en vooral zijn handzaag is het bekijken waard, die is door Nijs versierd met prachtig houtsnijwerk. Ook bevat zijn kist veel beitels, handschaven, en een handboor en dat alles heel goed onderhouden door timmerman Nijs... en dat verwondert ons niks, hij moest er toch zijn brood mee verdienen... Als u dus een keer Museum Het Voorhuis komt bezoeken, vergeet dan zeker niet om ook even in de Buitenschuur te kijken...!

Winter...

De afgelopen week heerste Koning Winter in Nederland en ook in onze Waard. Groot en klein stond weer op de schaats of zat op de slee. In de Buitenschuur van Museum Het Voorhuis zijn schaatsen en sleeën te bewonderen uit vroeger tijd... Schaatsen werden toen vaak door de plaatselijke smid gemaakt, hij zette dan zijn naam of initialen op de schaats. Enkele paren van plaatselijke smeden zijn in ons bezit. Soms werden de ijzers direct onder het toen gebruikelijke schoeisel bevestigd. Dat waren klompen, waar men bij gladheid ook spijkers onder sloeg voor het uitglijden...zogenaamde prikklompen.  Ook zijn in de Buitenschuur diverse sleeën te zien.  De slee is één van de oudste voertuigen waarmee de mens zichzelf en vracht mee vervoerde... de slee was er al voordat het wiel werd uitgevonden. De grote slee op de foto werd in de winter gebruikt om het hout van de geknotte wilgen uit het weiland, via de bevroren sloot, naar de boerderij te brengen. Ook werd er gejaagd, liggend op de slee op het ijs, onder de wal, zodat de hazen je niet zagen. De slee in de sneeuw op de foto was zaterdag te bewonderen op het ijs van de Graafstroom, eigendom van Fop Damsteeg uit Brandwijk. Waarschijnlijk nagemaakt naar een oud model... een prachtig exemplaar !  Wilt u nog even nagenieten van deze ijsperiode, dan bent u altijd welkom in de Buitenschuur van Museum Het Voorhuis.

Gouden herinneringen in Poëziealbum en Sieraad...

In Museum het Voorhuis is vrijdag een nieuwe expositie van start gegaan:  Gouden herinneringen in Poëziealbum en Sieraad.  Terugdenken aan vroeger... dat doen we toch allemaal ?  Zeker als je wat ouder wordt... Een vriendin, een familielid, een meester of juf komen allemaal weer voor onze geest bij het zien van deze dubbeltentoonstelling. In de middenkamer van het museum zijn gouden herinneringen op papier te zien in de vorm van poëzie-albums. Er zijn exemplaren te bewonderen van voor 1900, albums uit de vorige eeuw, van vier generaties, uit de Tweede Wereldoorlog, tot en met de hedendaagse vriendenboekjes. In de opkamer zijn gouden herinneringen te bewonderen in de vorm van sieraden die gemaakt zijn door de Goudriaanse  goudsmid Jantine den Haan- van Vliet.  Een onderdeel van het werk van Jantine is het aanpassen van oude sieraden en/of erfstukken aan de wensen van de nieuwe eigenaar. De prachtige werkstukken van Jantine zijn ook te koop.

De expositie is te bezichtigen van 17 februari tot en met 26 mei 2018.

1 februari 1953-2018...

Deze week herdenken we dat 65 jaar geleden de Watersnoodramp plaats vond. Vooral Zeeland en de Zuid-Hollandse eilanden werden zwaar getroffen. Maar ook gedeelten van de Alblasserwaard kwamen onder water te staan door dijkdoorbraken bij Papendrecht en Sliedrecht. De Historische Vereniging Binnenwaard herdenkt deze ramp op donderdag 1 februari met een lezing in de Spil te Bleskensgraaf, aanvang 20.00 uur...inloop vanaf 19.30 uur. Ook wordt op deze avond het boek “ Watersnood 1953, ramp en realiteit “ gepresenteerd, een prachtig boek waarin heel veel nog nooit gepubliceerde foto’s staan uit privécollecties van inwoners van de Alblasserwaard. Dit boek is deze avond te koop voor 10 Euro en vanaf 3 februari ook in Museum Het Voorhuis. 

Nostalgie...

Heeft u nog een oud barrel... tenminste 40 jaar oud... van een bromfiets of solex in de schuur staan...?  Zo ja... haal hem te voorschijn... geef hem een sopje... kijk of alles er nog op en aan zit... geef hem een slok olie... en hier en daar een lik verf... Bel daarna even naar uw verzekeringsmaatschappij... mailen kan ook... bestel een plaatje voor 2018 en schroef het op het achterspatbord van uw “ouwe barrel”... En ga dan kijken of hij wil starten... maak een proefrondje... en als alles werkt geef je dan op voor de “BROMFIETSDAG” op 14 april a.s. die de Historische Vereniging Binnenwaard organiseert... Heeft u zelf geen oud barrel... zoek dan in schuren van familie... kennissen... buren enz... Wie weet wat je daar nog tegenkomt... Ook kunt u misschien ergens een oudje huren... leasen... of lenen... Is dit alles gelukt geef je dan ook snel op en doe mee met deze leuke toertocht door de Binnenwaard... Aanmelden kan tot 31 maart...en deelname is gratis...

Klompen...

In de Buitenschuur van Museum Het Voorhuis is een klompenmakerij te zien... Vroeger had bijna elk dorp zijn eigen klompenmakerij... klompen werden toen meestal van wilgenhout gemaakt... en wilgen stonden... en staan... er genoeg in de Alblasserwaard... Klompen werden in de Middeleeuwen al gemaakt en gedragen...vooral door arbeiders en boeren... arme mensen dus die geen leren schoenen konden betalen... Vrouwen droegen vaak tripklompen...laag uit gesneden klompen met een leren band over de wreef... Hoe klompen werden gemaakt is allemaal te zien in onze Buitenschuur... Kom gerust eens een keer kijken...